Nietrzymanie moczu – przyczyny, objawy, metody leczenia

Według naukowej nomenklatury nietrzymanie moczu to każdy niekontrolowany wyciek moczu przez cewkę moczową. Dotyka obu płci, jednak dwukrotnie częściej dotyczy kobiet. Ostatnie obserwacje pokazują wręcz, że nietrzymanie moczu diagnozuje się u coraz młodszych pacjentek¹. Nic zatem dziwnego, że Światowa Organizacja Zdrowia już dziś określa inkontynencję jako jeden z ważniejszych ogólnoświatowych problemów zdrowotnych XXI w².

Osób, które cierpią na nietrzymanie moczu, jest bardzo dużo. O rzetelne dane statystyczne jest jednak bardzo trudno, gdyż wielu pacjentów przez wiele lat cierpi w milczeniu. Chorzy nie szukają pomocy i nie mówią o swoich problemach lekarzowi. Niektórzy wstydzą się swojej dolegliwości, inni uważają ją za normalny etap starzenia się organizmu, na który nie ma lekarstwa.

To bardzo niepokojące, bo nietrzymanie moczu to choroba niosąca ze sobą szereg konsekwencji. I to nie tylko zdrowotnych, ale też o charakterze higienicznym i socjalno-społecznym. Pacjenci czują ogromne zakłopotanie i lęk.

Nietrzymanie moczu to również choroba stanowiąca duże wyzwanie dla opiekunów. Z jeden strony czują potrzebę pomocy i wsparcia bliskiej osoby, z drugiej wiedzą, że może to być dla nich niekomfortowe i krępujące. Stąd tak ważne jest, by wykonywanie czynności pielęgnacyjnych odbywało się w spokojnej atmosferze z zachowaniem godności. Pomóc w tym mogą odpowiednio dobrane środki higieniczne.

Jak pomóc osobie z nietrzymaniem moczu?

Na szczęście o nietrzymaniu moczu mówi się coraz głośniej. To temat, który powinien przestać być traktowany jako tabu. Stanowi wyzwanie nie tylko dla samych chorych, ale też ich opiekunów. Ci ostatni jednak nie boją się pytać i szukać wsparcia. To niezwykle ważne, bo w ten sposób dowiadują się u źródła, jak radzić sobie z problemem nietrzymania moczu u swoich podopiecznych, a jednocześnie zadbać o ich komfort psychiczny i wygodę. Wiele cennych informacji znajdują na grupie Opiekunowie Opiekunom w mediach społecznościowych (https://www.facebook.com/groups/opiekunowieopiekunom). Wśród jej członków są nie tylko osoby zajmujące się bliskimi wymagającymi stałej opieki i troski, starszymi lub przewlekle chorymi, ale też eksperci i profesjonaliści, dzielący się wiedzą i doświadczeniem.

Bycie w stałym kontakcie z innymi opiekunami jest niezwykle ważne. Dzięki temu mogą codziennie dowiadywać się czegoś nowego, ale też zadbać o swoje emocje. Nikt nie zrozumie ich poświecenia tak dobrze jak inni opiekunowie! I choć każdego dnia wykonują tytaniczną pracę, nierzadko z dużą radością i poświeceniem, sami też potrzebują nabrać dystansu.

W pierwszej kolejności warto uświadomić sobie, że nietrzymanie moczu to choroba, do wystąpienia której predysponują czynniki genetyczne, rasowe, neurologiczne i anatomiczne¹ ³. W przypadku kobiet znaczenie mają m.in. przebyte porody, uszkodzenia mięśni oraz operacje ginekologiczne. Prawdopodobieństwo nietrzymania moczu proporcjonalnie zwiększa liczba przebytych ciąż i porodów oraz długość ich trwania.

Choroba nierzadko dotyczy również osób cierpiących na chorobę Parkinsona lub zmiany zwyrodnieniowe kręgosłupa. Pojawia się u pacjentów po udarze mózgu oraz z demencją. Na jej rozwój wpływ ma również otyłość, brak aktywności fizycznej i źle zbilansowana dieta. Nie bez znaczenia są również przyjmowane leki. Benzodiazepiny, α-agoniści, α-blokery, blokery kanału wapniowego czy inhibitory konwertazy angiotensyny to tylko niektóre z farmaceutyków, które mogą przyczynić się do wystąpienia objawów chorobowych¹.

Warto o tym wiedzieć, bo edukacja ma tu ogromne znaczenie. Ważne, by zarówno opiekun, jak i osoba starsza wiedzieli, że nietrzymanie moczu jest chorobą powszechną i dającą się leczyć. Nasilenie objawów można też zmniejszyć poprzez modyfikację stylu życia.

Spróbuj więc namówić podopiecznego do kontaktu z lekarzem. Na wizycie dobrze jest powiedzieć, jak często oddaje się bezwiednie mocz, w jakiej ilości oraz w jakich sytuacjach, a także co nasila dolegliwość. Odpowiedzi na te pytania mogą pomóc lekarzowi określić rodzaj nietrzymania moczu jako:

·      wysiłkowe nietrzymanie moczu;

·      nietrzymanie moczu spowodowane naglącymi parciami;

·      nietrzymanie moczu związane z przepełnieniem;

·      odruchowe nietrzymanie moczu.

Leczenie nietrzymania moczu może obejmować metody chirurgiczne (operacja) lub zachowawcze. Te ostatnie są zarówno bezpieczniejsze, jak i tańsze od zabiegu¹. Obejmują farmakoterapię, fizjoterapię oraz terapię behawioralną. O ich zastosowaniu warto porozmawiać z lekarzem.

W przypadku nietrzymania moczu niezwykle ważny jest komfort bliskiej osoby, a w przypadku osób niesamodzielnych również opiekuna. W tym kontekście bardzo ważny jest przede wszystkim dobór odpowiedniego produktu chłonnego..

Dziś na rynku dostępne są bardzo dobrej jakości produkty chłonne przeznaczone dla osób z problemem nietrzymania moczu. Wśród nich wyróżnia się TENA, która od lat produkuje wkładki, majtki chłonne oraz pieluchomajtki, które utrzymują skórę suchą, izolując mocz od jej powierzchni. Produkty chłonne TENA zapewnią poczucie komfortu, suchości i czystości. Są dyskretne i łatwo dostępne (można je kupić w aptekach, hipermarketach, sklepach medycznych oraz online).

Dla osób mobilnych szczególnie polecane są majtki chłonne TENA Pants ProSkin. Są miękkie, wygodne i zapewniają potrójną ochronę. Zastosowana w nich technologia FeelDry Advanced™ szybko i skutecznie odciąga płyn od powierzchni skóry, a superchłonny wkład wiąże nawet duże ilości moczu wewnątrz produktu, pomagając zachować jej zdrowie.

Majtki chłonne TENA Pants ProSkin dopasowują się do każdego kształtu ciała i natężenia dolegliwości, co ułatwia dobranie optymalnego produktu do swoich potrzeb. Są odpowiednie dla pacjentów mobilnych (kobiet i mężczyzn). Zakłada się je jak bieliznę, a zdejmuje rozrywając boczny szew. By jednak właściwie spełniały swoją funkcję, należy dobrać odpowiedni poziom chłonności do poziomu nietrzymania moczu. TENA zapewnia szeroki wybór od chłonności podstawowej Normal, poprzez większe Plus i Super, aż po najwyższą chłonności Maxi. Drugim, bardzo ważnym elementem jest dobór odpowiedniego rozmiaru. Najlepiej sugerować się opisem na opakowaniu, a także stosowanym rozmiarem standardowej bielizny:

·      S (obwód w pasie: 65 cm do 85 cm),

·      M (obwód w pasie: 80 cm do 110 cm),

·      L (obwód w pasie: 100 cm do 135 cm),

·      XL (obwód w pasie: 120 cm do 160 cm).

To niezwykle ważne, bo za mały lub za duży produkt chłonny nie będzie odpowiednio przylegał do ciała i może przeciekać.

Z kolei na noc warto sięgnąć po TENA Pants Super Night. To majtki chłonne wyposażone w system Lie Down Protection, zapewniający większą chłonność z tyłu, czyli tam, gdzie jest to najważniejsze w pozycji leżącej. Wysoce chłonny podwójny wkład z szybkochłonną powłoczką i osłonkami przed przeciekaniem zapewniają ochronę przez całą noc, a Tobie i Twojemu podopiecznemu spokojny sen bez konieczności wybudzania się.

Nietrzymanie moczu to znaczący problem higieniczny, który ze względu na tendencję do starzenia się społeczeństwa dotyczy coraz więcej osób. Wiedza na temat tego schorzenia jednak nadal wydaje się być niewystarczająca.

Bibliografia:

¹ Purc D., Rasała A., Metody leczenia nietrzymania moczu, European Journal of Medical Technologies 2015; 3(8): 29–38.

² Maziarska M. A., Sobolewska A., Mościan W., Twardak I., Nietrzymanie moczu jako narastający problem społeczny, Pielęgniarstwo i Zdrowie Publiczne 2020; 10(4):283–289.

³ Wojtaszek A., NTM – nietrzymanie moczu. Etiologia, diagnostyka, farmakologia, Pielęgniarstwo Polskie 2012, 4(46):190–192.