© Adobe Stock

Nawyki dla zdrowych jelit

Agnieszka Gotówka
21 lutego 2023

Nie ma przesady w powiedzeniu, że jelita to centrum dowodzenia organizmu. To w ich krętych korytarzach mieszkają biliony bakterii, które stoją na straży naszego zdrowia i samopoczucia. Co robić, by nie utrudniać im pracy?

Dziś na temat jelit wiemy bardzo dużo. O ich istotnym wpływie na zdrowie mówimy już w kontekście noworodków, wiedząc, że mikroflora jelit najintensywniej kształtuje się w ciągu pierwszych dwóch lat życia dziecka.

Nie jest też tajemnicą, że prawidłowa struktura ilościowa i jakościowa mikroflory jelit odpowiada za równowagę całego organizmu. Nie tylko wpływa na trawienie, ale też kształtuje odporność i bierze udział w syntezie wielu związków chemicznych, np. serotoniny i prekursorów neuroprzekaźników, co łączy się z naszym samopoczuciem [1].

Musimy jednak pamiętać, że w jelitach mieszkają nie tylko bakterie korzystnie wpływające na procesy tam przebiegające, ale też takie, które mają właściwości chorobotwórcze. Jeśli to one zdobędą przewagę, wówczas organizm da nam o tym znać poprzez przykre dolegliwości i choroby.

Zdrowie wymaga stanu równowagi między wpływami środowiska, sposobem życia oraz różnymi elementami ludzkiej natury.

 Hipokrates

Bakterie jelitowe są wrażliwe na czynniki wewnętrzne i zewnętrzne. Niekorzystny wpływ na nie mają zakażenia wirusowe, bakteryjne i pasożytnicze, ale też zanieczyszczenie środowiska, nadużywanie alkoholu i leki (zwłaszcza antybiotyki, ale też niesteroidowe leki przeciwzapalne, np. ibuprofen oraz inhibitory pompy protonowej).

Jelita = drugi mózg

Niekorzystny wpływ na mikroflorę jelit ma ponadto nadmierny stres, który może doprowadzić do rozwoju stanu zapalnego. A to prosta droga ku chorobom takim jak zespół jelita drażliwego. Zapytacie, jak to możliwe?

Jelita i ich wpływ na zdrowie to temat, który w ostatnich latach budził ogromne zainteresowanie wielu badaczy. Zaczęli więc przyglądać się temu, jak funkcjonują nasze trzewia. Dowiedziono, że emocjonalne i poznawcze ośrodki mózgu łączą się z obwodowymi funkcjami jelit. Oznacza to, że mikroflora jelit komunikuje się z naszym mózgiem i odwrotnie: sygnały z naszego mózgu docierają do jelit. Ta dwukierunkowa sieć składa się z połączeń nerwowych, hormonalnych, immunologicznych i humoralnych.

Jeśli dojdzie do zakłócenia równowagi bakteryjnej na osi mózg-jelita, efektem tego może być pojawienie się wielu poważnych dolegliwości, m.in. problemów psychologicznych czy neurologicznych [2]. By do tego nie dopuścić, ważne jest systematyczne budowanie zdrowia jelit przez odpowiednie nawyki.

© Adobe Stock

W tym kontekście najważniejsza jest dieta, która powinna obfitować w dobrej jakości żywność. Nie ma w niej miejsca na produkty przetworzone, w którym obecne są m.in. konserwanty i emulgatory. Jelitom nie służy też cukier prosty, który jest dobrą pożywką dla niekorzystnych bakterii. Unikać zatem należy słodyczy.

Nasza dieta powinna obfitować w warzywa i owoce oraz produkty bogate w błonnik pokarmowy. Niezwykle cenne są też probiotyki. Znajdziemy je w żywności fermentowanej, m.in. w dobrej jakości jogurtach. Probiotyczne żywe kultury bakterii jogurtowych (Lactobacillus delbrueckii subsp. bulgaricusStreptococcus thermophilus) znajdziemy w produktach Activia. Są one obecne w jogurcie w ilości 10 mld bakterii w 100 g produktu. Wytwarzają enzym laktazę, który jest odpowiedzialny za trawienie laktozy, w związku z czym produkty te są odpowiednie także dla osób unikających w swojej diecie większych ilości laktozy i mających trudności z jej trawieniem.

Jogurty Activia dostępne są w formie tradycyjnego kubeczka, jak i w poręcznej butelce do picia. Taka postać jogurtu sprawia, że można go wygodnie spożyć w pracy, podczas wycieczki czy w drodze. To dobra i pożywna przekąska, ponieważ stanowi źródło białka.

Sama dieta to jednak nie wszystko. Odpowiednim nawykiem dla zdrowych jelit jest też regularna aktywność fizyczna [3]. Starajmy się więc codziennie uprawiać ulubiony sport. Jazda na rowerze, bieganie czy pływanie nie tylko poprawią nasz metabolizm, ale też pozytywnie wpłyną na cały organizm. Dla zdrowia jelit korzystny będzie nawet zwykły spacer – ważne, aby się ruszać!

Co zrobić, by nawyki nie były tylko chwilowe?

  • Wielu z nas snuje postanowienia, próbuje zrobić pierwszy krok w stronę lepszych nawyków, a i tak za moment wraca do starych przyzwyczajeń. Jak temu zaradzić?
  • Metoda małych kroków. Po pierwsze: powoli. Nie róbmy wszystkiego od razu. Na początku warto zastąpić jeden mniej korzystny składnik diety czymś bardziej pożywnym, np. zamiast drożdżówki zjeść jogurt z dodatkiem owoców.
  •  Miej coś zdrowego zawsze pod ręką. Często w chwili głodu sięgamy po coś, co możemy zjeść od razu, tłumacząc, że nie mamy czasu na długie przygotowania. Miejmy więc zawsze po ręką coś smacznego i pożywnego, np. jogurt pitny Activia.
  • Aktywny = zdrowy. Jeśli dotychczas odpoczywaliśmy, leżąc na kanapie, trudno nam będzie zmobilizować się do regularnej aktywności. By się nie zniechęcić, zaczynajmy od mało intensywnych ćwiczeń, np. spaceru czy marszu. Codziennie wydłużajmy jego czas.
  •  Nagradzaj się! Czy wiesz, że prawidłowo zbilansowana dieta tylko pozornie jest droższa od słabej jakości diety? Może za owoce i warzywa zapłacimy więcej niż za zupy w proszku, ale w ostatecznym rozrachunku może się okazać, że wydamy mniej na wizyty u lekarza i leki.
  •  Inwestycja w zdrowie. Do niczego się nie zmuszajmy, jednak spróbujmy przekonać samych siebie, że zmiana nawyków to inwestycja w zdrowie i dobry humor. A czy jest coś ważniejszego?
[1/6] Wielu z nas snuje postanowienia, próbuje zrobić pierwszy krok w stronę lepszych nawyków, a i tak za moment wraca do starych przyzwyczajeń. Jak temu zaradzić?Źródło zdjęć: © Adobe Stock

Bibliografia:

[1] Gałęcka M., Basińska A. M., Bartnicka A., Znaczenie mikrobioty jelitowej w kształtowaniu zdrowia człowieka — implikacje w praktyce lekarza rodzinnego, Forum Medycyny Rodzinnej 2018, tom 12, nr 2, 50–59.

[2] Gulas E., et al., Jak mikrobiologia może wpływać na psychiatrię? Powiązania między florą bakteryjną jelit a zaburzeniami psychicznymi, Psychiatr. Pol. 2018; 52(6): 1023–1039.

[3] Marlicz W., Wysiłek fizyczny a mikroflora przewodu pokarmowego — znaczenie probiotyków w diecie sportowców, Forum Zaburzeń Metabolicznych 2014, tom 5, nr 3, 129–140.

Źródło artykułu:WP abcZdrowie