Fakty i mity dotyczące picia wody

Woda pełni wiele kluczowych funkcji w organizmie: stanowi środowisko dla procesów metabolicznych, reguluje temperaturę ciała, transportuje składniki odżywcze i tlen do komórek, usuwa produkty przemiany materii z organizmu, nawilża stawy i chroni narządy wewnętrzne. 

Bez odpowiedniego nawodnienia organizm nie jest w stanie prawidłowo funkcjonować, co może prowadzić do osłabienia, problemów z koncentracją, a w skrajnych przypadkach nawet do poważnych zaburzeń zdrowotnych.

- Faktem jest, że woda jest niezbędna do prawidłowego funkcjonowania organizmu. Bierze udział w regulacji temperatury ciała, transporcie składników odżywczych i usuwaniu toksyn - tłumaczy w rozmowie z Be Healthy Magazine Agata Stawińska, dyplomowana dietetyczka, która prowadzi swój gabinet oraz edukuje Polaków na Instagramie jako @dietetyka_w_pigulce.

Woda wspomaga również metabolizm – zgodnie z badaniem opublikowanym w "The Journal of Clinical Endocrinology & Metabolism" wypicie około 500 ml wody może zwiększyć tempo przemiany materii nawet o 30 proc. w ciągu 30-40 minut po spożyciu. Odpowiednie nawodnienie wpływa też korzystnie na wygląd skóry – badania opublikowane w "Clinical, Cosmetic and Investigational Dermatology" potwierdziły, że zwiększenie spożycia wody u osób z niskim poziomem nawodnienia poprawia nawilżenie i elastyczność skóry. 

- Prawdą jest także, że odwodnienie wpływa na samopoczucie i koncentrację. Już niewielki spadek nawodnienia (1-2 proc. masy ciała) może powodować bóle głowy, zmęczenie i obniżenie sprawności umysłowej - dodaje ekspertka.

Regularne spożywanie odpowiedniej ilości wody wpływa pozytywnie na pracę mózgu –badania przeprowadzone przez University of East London wykazały, że już wypicie 300 ml wody może poprawić koncentrację i pamięć krótkotrwałą. Jeśli chodzi o ból głowy, to badanie naukowców z Oxfordu opublikowane w czasopiśmie "Family Practice" wykazało, że u osób z częstymi bólami głowy zwiększenie spożycia wody prowadziło do ich osłabienia i rzadszego występowania. 

A jaką wodę wybrać?

- Woda mineralna może być lepszym wyborem niż źródlana. Mineralna bowiem dostarcza cennych składników, takich jak magnez, wapń czy potas, podczas gdy wody źródlane często mają niską mineralizację - wyjaśnia Agata Stawińska.

Największym mitem dotyczącym wody jest to, że niezależnie od wszystkiego każdy powinien wypijać 2 litry wody dziennie. W rzeczywistości zapotrzebowanie na wodę zależy od wielu czynników, takich jak masa ciała, poziom aktywności fizycznej, dieta, klimat czy stan zdrowia. 

Instytucje, takie jak np. European Food Safety Authority (EFSA) zalecają około 2 litry płynów dziennie dla kobiet i 2,5 litra dla mężczyzn, ale wliczają w to także wodę zawartą w jedzeniu i innych napojach (np. herbata, zupy, owoce). Osoby, które uprawiają sport, powinny wypijać nawet 3 litry wody dziennie.

Nieprawdą jest jednak, że im więcej wody wypijemy, tym lepiej - jej nadmierne spożycie może prowadzić do stanu zwanego hiponatremią – rozcieńczenia poziomu sodu we krwi, co bywa niebezpieczne dla zdrowia, a nawet życia. 

- Mitem jest także, że picie dużej ilości wody przyspiesza odchudzanie. Woda sama w sobie nie spala nadmiaru tkanki tłuszczowej - tłumaczy dietetyczka.

Badanie opublikowane w czasopiśmie "Obesity" wykazało wprawdzie, że osoby w średnim wieku, które piły 500 ml wody przed każdym posiłkiem, schudły o ok. 2 kg więcej w ciągu 12 tygodni niż osoby, które nie piły wody. Ale ten efekt był widoczny tylko w połączeniu z dietą redukcyjną, a nie był wywołany samym piciem wody.

Nic wspólnego z prawdą nie ma także pogląd, że picie wody powoduje obrzęki, czyli zatrzymanie wody w organizmie. W rzeczywistości jest odwrotnie - woda pomaga zapobiegać zatrzymywaniu płynów, a nie je powoduje. Jak informuje amerykański Institute of Medicine - organizm, który nie dostaje regularnie wody, zaczyna ją magazynować w tkankach jako "tryb awaryjny".

- Nieprawdą jest także, że nie można pić wody podczas posiłków, bo rozcieńcza soki trawienne. Woda nie osłabia trawienia – wręcz przeciwnie, pomaga w przesuwaniu pokarmu przez przełyk i przewód pokarmowy, zapobiegając zaparciom i wspomagając perystaltykę jelit - dodaje ekspertka.

Enzymy i kwasy żołądkowe są produkowane dynamicznie – w odpowiedzi na obecność pokarmu, niezależnie od tego, czy pijemy wodę.

Groźnym mitem jest także pogląd, że jeśli nie czujesz pragnienia, to nie musisz pić wody. Uczucie pragnienia pojawia się dopiero wtedy, gdy organizm już jest w lekkim stanie odwodnienia. To oznacza, że warto pić wodę regularnie, nawet bez wyraźnego pragnienia – szczególnie dotyczy to osób starszych, u których ten mechanizm działa słabiej. National Institute on Aging podkreśla, że seniorzy często nie zdają sobie sprawy z odwodnienia.

- Podobnie do mitów należy powszechny pogląd, że kawa i herbata odwadniają organizm. W rzeczywistości jest wręcz przeciwnie - mogą być częścią bilansu dziennych płynów - tłumaczy Agata Stawińska.

Faktycznie kofeina działa moczopędnie, ale przy regularnym spożyciu organizm się do niej przyzwyczaja i efekt ten jest minimalny. Badania opublikowane w PLOS ONE wykazały, że umiarkowane picie kawy ma podobny efekt nawodnienia jak woda.

A co z wodą z cytryną, czy usuwa toksyny z organizmu? Niestety nie ma naukowych dowodów na to, że rzeczywiście detoksykuje organizm. Nerki i wątroba same doskonale radzą sobie z usuwaniem toksyn, jeśli są zdrowe. Woda z cytryną może być przyjemna w smaku i wspomagać trawienie, ale jej oczyszczające właściwości to mit, podtrzymywany głównie przez marketing.