© Adobe Stock

Dieta eliminacyjna a zdrowie jelit

Agnieszka Gotówka
21 lutego 2023

Nasze wybory żywieniowe są podyktowane nie tylko potrzebami naszego organizmu i wpływem na zdrowie, ale też w dużej mierze smakiem i przyjemnością płynącą z jedzenia. Niestety czasem konieczne jest zrezygnowanie z dań, które mogą nam szkodzić. Jak robić to właściwie?

Co to jest dieta eliminacyjna?

Zdrowa dieta jest zgodna z założeniami przedstawionymi w Talerzu Zdrowego Żywienia – najpopularniejszą zgodną z jego zasadami jest dieta śródziemnomorska. Diety "cud" i ultra-restrykcyjne mogą powodować szybką utratę masy ciała, ale nie są korzystne dla zdrowia i zapobiegania chorobom w dłuższym okresie stosowania. Dlatego zawsze warto wybrać taki sposób odżywiania, który uda się utrzymać bez wysiłku przez wiele lat, a to właśnie przyniesie rezultaty w postaci korzyści zdrowotnych.

Niestety niekiedy niezbędne jest wykluczenie jakiegoś produktu z diety, co wynika z indywidualnych obciążeń zdrowotnych, a niekiedy przekonań. Mówimy wtedy o diecie eliminacyjnej. Najczęściej stosowane są diety: bezmleczna, bezlaktozowa, bezglutenowa, wegetariańska lub wegańska, low FODMAP czy ubogobłonnikowa.

Stosowanie każdej z nich powinno być nie tylko dobrze przemyślane, ale przede wszystkim skonsultowane ze specjalistą (dietetyk kliniczny), aby nasz jadłospis był odpowiednio zbilansowany. To bardzo ważne, bo w przeciwnym razie łatwo o niedobór ważnych dla zdrowia składników.

Jak dieta eliminacyjna wpływa na mikrobiom?

Warto też wiedzieć, że nie zawsze konieczna jest rygorystyczna eliminacja określonej grupy produktów. Tu dobrym przykładem jest potrzeba unikania laktozy w przypadku, gdy występuje upośledzenie jej trawienia (nietolerancja laktozy). Najczęściej wystarczy w tym przypadku ograniczyć spożycie mleka.

© Adobe Stock

Można za to bez obaw spożywać produkty mleczne poddane procesowi fermentacji (np. jogurty, kefiry, maślanki czy sery). Obecne w nich żywe kultury bakterii produkują laktazę, która rozkłada laktozę do glukozy i galaktozy [1]

Zapobiega to jej gromadzeniu się w jelicie cienkim i rozkładowi przez bakterie z wytworzeniem kwasu mlekowego, dwutlenku węgla i wodoru. A to właśnie te gazy są odpowiedzialne za pojawienie się przykrych objawów ze strony układu pokarmowego (biegunki, wzdęć).


Najbardziej licznymi bakteriami w jelicie grubym są bakterie pełniące funkcję ochronną, to jest Bifidobacterium ssp., Bacterioides ssp. i Lactobacillus spp.] [2]

Możemy więc uzupełnić dietę o produkty mleczne o niższej zawartości laktozy. Wśród nich są jogurty Activia, które w 100 g zawierają 10 mld probiotycznych bakterii jogurtowych, które poprawiają trawienie zawartej w produkcie laktozy u osób mających trudności z jej trawieniem, a ponadto dodatkowy szczep bakterii: Actiregularis Bifidobacterium CNCM I-2494. W sumie Activia wnosi do codziennej diety miliardy żywych kultur bakterii z 5 różnych szczepów.

Zdrowe jelita stanowią podstawę zdrowia i dobrego samopoczucia. Wśród jogurtów Activia dostępna jest również Activia bez laktozy. To produkt odpowiedni dla każdego, kto obawia się przykrych dolegliwości ze strony układu pokarmowego po spożyciu nabiału. Ten jest niezwykle ważnym elementem zdrowej diety także ze względu na obecność wapnia i łatwo przyswajalnego białka.

Dieta bez dodatku cukru?

W przypadku diety bezcukrowej konieczne jest włączenie do jadłospisu produktów niskoprzetworzonych i naturalnych. Najlepiej jest unikać wszystkiego, co ma w swoim składzie cukier dodany w postaci sacharozy czy syropu glukozowo-fruktozowego. Warto zatem wiedzieć, jak czytać etykiety produktów. To właśnie z opakowania dowiemy się, czy cukier w jogurcie został dodany w procesie produkcji, czy jego pochodzenie jest naturalne - tylko z owoców i mleka.

Producent ma obowiązek podawać składniki na etykiecie w kolejności malejącej. A to oznacza, że jeśli cukier jest na pierwszej lub drugiej pozycji, to jest go stosunkowo dużo.

Pamiętajmy jednak, że cukier podany w składzie nie jest tym samym co cukry w tabeli wartości odżywczych. W pierwszym przypadku mamy informację o cukrze dodanym w czasie produkcji, w drugim – o cukrach prostych których ilość może wynikać z dodatku cukru jak i tych zawartych naturalnie w wielu produktach, takich jak laktoza (cukier mleczny) czy fruktoza obecna w owocach.

© Adobe Stock

Jogurt bez dodatku cukru znajdziemy wśród wspomnianych już produktów Activia. Zamknięte są w poręcznej butelce, którą zawsze można mieć przy sobie. To ważne, gdy ochota na przekąskę bywa szczególnie silna. Sięgając po pitny jogurt, nie tylko zaspokoimy tę potrzebę, ale też zmniejszymy głód.

Budowanie zdrowia jelit jest zatem niezwykle ważne. Pamiętajmy o tym codziennie, dokonując wyborów żywieniowych. To bowiem dieta i zdrowy styl życia ma największy wpływ na to, w jakiej kondycji są nasi jelitowi sprzymierzeńcy

Nietolerancja laktozy a choroba

Nietolerancja laktozy a choroba

  • Jeśli nie masz ostrych objawów, nie wymaga to pełnej eliminacji nabiału. By zmniejszyć przykre dolegliwości, wystarczy ograniczyć mleko i sięgać po produkty fermentowane, np. jogurty.
  • Bezwzględne wskazanie do eliminacji laktozy występuje wtedy, gdy rozpoznany jest wrodzony niedobór laktazy.
[1/2] Jeśli nie masz ostrych objawów, nie wymaga to pełnej eliminacji nabiału. By zmniejszyć przykre dolegliwości, wystarczy ograniczyć mleko i sięgać po produkty fermentowane, np. jogurty. Źródło zdjęć: © Adobe Stock

Bibliografia:

[2] Gałęcka M. i wsp. Znaczenie mikrobioty jelitowej w kształtowaniu zdrowia człowieka — implikacje w praktyce lekarza rodzinnego, Forum Medycyny Rodzinnej 2018, tom 12, nr 2, 50–59

Źródło artykułu:WP abcZdrowie