Czy z migreną można sobie poradzić?

W przeciwieństwie do wielu innych przewlekłych schorzeń migrena najczęściej dotyka osoby ogólnie zdrowe, zwykle młode lub w średnim wieku i ma bardzo duży wpływ na codzienne życie [1]. Silne bóle głowy, nudności, nadwrażliwość na światło i dźwięki mogą sprawić, że nawet proste czynności stają się trudne do wykonania.

W pracy osoby z migreną często mierzą się z trudnościami w koncentracji, koniecznością brania zwolnień lekarskich czy obniżoną wydajnością [2]. W skrajnych przypadkach migrena może prowadzić do utraty pracy lub rezygnacji z kariery zawodowej. Choroba nie pozostaje też bez wpływu na życie rodzinne, szczególnie jeśli wychowujemy małe dzieci. Napady migreny mogą powodować poczucie winy, bezradności i frustracji. Chory rodzic musi radzić sobie z bólem przy jednoczesnym zapewnianiu opieki i wsparcia swoim dzieciom, co bywa wyczerpujące fizycznie i emocjonalnie.

Dlatego tak ważne jest nie tylko leczenie migreny, ale również edukacja otoczenia i tworzenie wspierającego środowiska w pracy i w domu. Potrzeba zrozumienia, że to choroba neurologiczna o nieznanej dotychczas etiologii, która wśród wszystkich chorób dotykających człowieka zajmuje trzecie miejsce wśród przyczyn powodujących wyłączenie z aktywnego życia zawodowego i społecznego [3]. Jest ponadto drugą najczęstszą ogólną przyczyną niepełnosprawności oraz główną przyczyną utraconych lat przeżytych w zdrowiu wśród młodych kobiet [4].

Pojawia się u niektórych osób na kilka do kilkunastu godzin przed właściwym bólem głowy. W jej przebiegu występują niespecyficzne objawy ze strony układu nerwowego, narządów wydzielania wewnętrznego lub przewodu pokarmowego, m.in. wzmożone oddawanie moczu, zmiany nastroju (np. drażliwość, smutek), trudności z koncentracją, nadwrażliwość na światło oraz napięcie i ból w obrębie karku. Prawdopodobnie wynikają z zaburzeń czynności podwzgórza, które kontroluje nasz cykl snu, temperaturę ciała, gospodarkę hormonalną i wodno-elektrolitową oraz metabolizm [5].

Nie występuje u wszystkich pacjentów. U osób, które jej doświadczają, aura jest wyraźnym sygnałem zbliżającego się napadu migreny. Obejmuje objawy neurologiczne, m.in. zaburzenia widzenia (np. błyski, mroczki), omamy słuchowe, smakowe lub węchowe, a także mrowienie kończyn, zaburzenia mowy czy trudności z koordynacją. W tej fazie mogą również pojawić się nudności i wymioty.

To najbardziej charakterystyczna i zwykle najbardziej uciążliwa faza napadu migrenowego. Ból ma zwykle charakter jednostronny, pulsujący lub rwący i może osiągać umiarkowane lub ciężkie nasilenie [6]. Dodatkowo pojawia się nadwrażliwość na światło, dźwięki, a nawet zapachy. Faza ta może trwać od 4 do 72 godzin, w zależności od skuteczności leczenia i obecności czynników drażniących.

Następuje po ustąpieniu bólu głowy i może trwać od kilku godzin do dwóch dni. Jej objawy to uczucie wyczerpania, senność, znużenie, nadwrażliwość na hałas, obniżenie nastroju lub pobudzenie.

Głównym celem leczenia migreny jest złagodzenie silnego bólu głowy i objawów towarzyszących, w czym może pomóc połączenie paracetamolu, kwasu acetylosalicylowego i kofeiny [7]. Taką kombinację składników zawiera Excedrin MigraStop (1). To lek dostępny bez recepty, który działa już po 30 minutach i zwalcza główne objawy migreny – ból głowy, nadwrażliwość na światło, nadwrażliwość na dźwięk i nudności. W przeciwieństwie do tryptanów można go stosować w okresie aury migrenowej [4].

W łagodzeniu bólu migrenowego pomocny może być również Excedrin Duo. Jest to lek zawierający połączenie paracetamolu i ibuprofenu, który zaczyna przynosić ulgę już po 5 minutach (2), a jego efekt przeciwbólowy może utrzymywać się nawet do 9 godzin (3).

Uzupełnieniem farmakologicznego leczenia migreny są domowe sposoby na łagodzenie bólu głowy. Jednym z najskuteczniejszych i najprostszych rozwiązań jest odpoczynek w ciemnym, cichym pomieszczeniu. Pomóc może krótka drzemka, która pozwoli organizmowi na regenerację. Wielu osobom ulgę przynoszą łagodne masaże, szczególnie wokół karku i skroni oraz ciepłe i zimne okłady stosowane na czoło. Pomagają rozluźnić napięte mięśnie i zmniejszają intensywność bólu. Ważne jest też regularne picie wody i unikanie napojów zawierających kofeinę i cukier, które mogą nasilać objawy.

Domowe sposoby nie zastąpią co prawda leczenia specjalistycznego, ale mogą stanowić cenne wsparcie w codziennym radzeniu sobie z migreną. Ich skuteczność zależy jednak od indywidualnych preferencji i reakcji organizmu, dlatego warto wypróbować różne metody, by sprawdzić, co przyniesie nam największą ulgę.

(1) Charakterystyka produktu leczniczego [dostęp: http://chpl.com.pl/data_files/2011-11-03_ChPL_Excedrin_MigraStop_clean.pdf]

(2) Po przyjęciu tego produktu leczniczego na pusty żołądek obecność paracetamolu i ibuprofenu w osoczu wykrywa się po 5 minutach.

(3) W pooperacyjnym bólu zęba.

Excedrin MigraStop 250 mg + 250 mg + 65 mg, tabletki powlekane. Jedna tabletka powlekana zawiera 250 mg kwasu acetylosalicylowego, 250 mg paracetamolu oraz 65 mg kofeiny. Wskazania do stosowania: Excedrin jest wskazany do stosowania u dorosłych w doraźnym leczeniu bólu głowy oraz napadów migreny z aurą lub bez aury. Podmiot odpowiedzialny: Haleon Poland Sp. z o. o., 29.09.2023. PM-PL-XCDRN-24-00026

Excedrin Duo 500 mg + 200 mg, tabletki powlekane. Każda tabletka powlekana zawiera 500 mg paracetamolu i 200 mg ibuprofenu. Wskazania do stosowania: Do krótkotrwałego, objawowego leczenia bólu o nasileniu łagodnym do umiarkowanego, związanego z migreną, bólami głowy, bólami pleców, bólami miesiączkowymi, bólem zęba, bólami reumatycznymi i bólami mięśni, bólem w zapaleniu stawów o nasileniu innym niż ciężkie, objawami przeziębienia i grypy, bólem gardła i gorączką. Produkt leczniczy jest szczególnie odpowiedni do łagodzenia bólu wymagającego silniejszego działania przeciwbólowego niż działanie ibuprofenu lub paracetamolu w monoterapii. Ten produkt leczniczy jest przeznaczony dla osób dorosłych, powyżej 18 roku życia. Podmiot odpowiedzialny: Haleon Poland Sp. z o.o. 28.11.2024

Bibliografia:

[1] O. Puk, Leczenie migreny w praktyce lekarza rodzinnego, "Gabinet Prywatny" 2024, 31 (294), s. 7-15.

[2] J. Gierczyński, Neurologia z perspektywy danych narodowego funduszu zdrowia [w:] "Neurologia w Polsce Stan obecny i perspektywy rozwoju" pod red. J. Gierczyńskiego, A. Kułakowskiej, K. Rejdaka, Warszawa 2024, s. 49-109.

[3] I. Domitrz, Neurologia w Polsce. Stan obecny i perspektywy rozwoju. Wybrane dziedziny neurologii z perspektywy przewodniczących sekcji PTN i organizacji pacjentów [w:] "Neurologia w Polsce Stan obecny i perspektywy rozwoju" pod red. J. Gierczyńskiego, A. Kułakowskiej, K. Rejdaka, Warszawa 2024, s. 150-152.

[4] A. Stępień, W. Kozubski, J. Rożniecki, I. Domitrz, Rozpoznawanie i leczenie migreny 2024 – aktualizacja rekomendacji – opracowanie Grupy Ekspertów Sekcji Bólu Głowy Polskiego Towarzystwa Neurologicznego i Polskiego Towarzystwa Badania Bólu, "Ból" 2024, t. 25, nr 1, s. 9-33.

[5] A. Stępień, Migrena [dostęp on-line: https://podyplomie.pl/uploads/ksiazki/KS_Neurologia-T3-Migrena.pdf, 10.05.2025 r.]

[6] A. Stępień, Migrena – od patofizjologii do terapii, "Neurologia po Dyplomie" 2020 [dostęp on-line: https://podyplomie.pl/neurologia/34104,migrena-od-patofizjologii-do-terapii, 11.05.2025 r.].

[7] J. Tambor, I. Tambor, A. Woldan-Tambor, A. Wiktorowska-Owczarek, Farmakoterapia ostrych napadów migreny – teraźniejszość i przyszłość, "Farmacja Polska" 2024, 80(4), s. 255–266.

PM-PL-XCDRN-25-00049