Migrenowa apteczka – co powinno się w niej znaleźć?

Na rynku dostępna jest szeroka gama leków przeciwbólowych, które różnią się zarówno składem, jak i sposobem działania. Część z nich można kupić bez recepty, m.in. paracetamol, ibuprofen czy kwas acetylosalicylowy. Są to preparaty jednoskładnikowe i często stanowią pierwszy wybór w leczeniu łagodnych i umiarkowanych napadów migreny.

Lekami pierwszego wyboru są również preparaty złożone, które zawierają dodatkowe substancje wspomagające działanie przeciwbólowe [1].

Jednym z nich jest Excedrin MigraStop, w składzie którego są paracetamol, kwas acetylosalicylowy i kofeina. To lek dostępny bez recepty. Zaczyna działać już po 30 minutach i łagodzi najbardziej dokuczliwe objawy migreny: ból głowy, światłowstręt, nadwrażliwość na dźwięki i nudności, dzięki czemu umożliwia codzienne funkcjonowanie. W przeciwieństwie do tryptanów może być stosowany już w fazie aury i nie uzależnia [1].

Ból zwalcza też Excedrin Duo, który jest połączeniem paracetamolu i ibuprofenu. Łagodzi ból i zwalcza stan zapalny. Działa już po 5 minutach (1) i utrzymuje efekt nawet przez 9 godzin (2).

Excedrin MigraStop i Excedrin Duo to leki, które warto mieć w swojej apteczce nie tylko wtedy, gdy pojawi się migrena. Dzięki skutecznemu połączeniu substancji aktywnych sprawdzają się również w przypadku innych dolegliwości bólowych. Nie należy ich jednak stosować równocześnie.

W przypadku braku skuteczności leków przeciwbólowych i przeciwzapalnych przy nasilonym ataku migreny lekarz może zapisać tryptany [1, 3]. Wykazują skuteczność w każdej fazie choroby, jednak ich działanie jest najbardziej efektywne, zaleca się, aby zostałyprzyjęte przy pierwszych oznakach łagodnego bólu głowy. Wtedy szybciej dochodzi do złagodzenia bólu i objawów towarzyszących, a także zmniejsza się ryzyko nawrotu migreny.

Trzeba jednak pamiętać, że nadmierne stosowanie tryptanów może prowadzić do pogorszenia przebiegu migreny – zwiększenia częstotliwości i nasilenia napadów – oraz przyczyniać się do jej przejścia w postać przewlekłą. Istnieje również ryzyko wystąpienia polekowego bólu głowy (ang. medication-overuse headache, MOH), który może pojawić się w wyniku zbyt częstego przyjmowania leków przeciwmigrenowych.

Aby zminimalizować to ryzyko, tryptany powinny być stosowane nie częściej niż przez 10 dni w miesiącu. Nie zaleca się też równoczesnego stosowania więcej niż jednego leku z tej grupy. Tryptanów nie powinny przyjmować osoby z chorobami układu krążenia, zwłaszcza po przebytym zawale serca czy udarze niedokrwiennym mózgu. W ich przypadku lekarz może zdecydować o zapisaniu ditanów, które nie mają działania naczyniorozszerzającego [4]. Stosuje się je w leczeniu napadów migreny z aurą lub bez aury u pacjentów dorosłych, ale trzeba pamiętać, że leki z tej grupy mogą wpływać na zdolność prowadzenia pojazdów, dlatego zaleca się unikanie prowadzenia pojazdów oraz obsługiwania maszyn przez co najmniej 8 godzin po przyjęciu leku.

Migrenie często towarzyszą wymioty i nudności. Zmniejsza się też wchłanianie przez śluzówkę żołądka, co ogranicza działanie leków doustnych [5], stąd lekarz może zadecydować o połączeniu leków przeciwbólowych i przeciwzapalnych z lekiem przeciwwymiotnym. Nie należy ich jednak przyjmować na własną rękę. W apteczce warto mieć też elektrolity, które pomogą uzupełnić utracone płyny i składniki mineralne.

Możesz mieć w pogotowiu chłodzące opatrunki i żelowe kompresy, które niosą ulgę podczas napadu migreny. Są dostępne w formie opasek lub elastycznych masek, które schładza się w lodówce lub zamrażarce i zakłada na głowę. Z kolei gotowe do użycia, bez konieczności wcześniejszego chłodzenia, są jednorazowe plastry chłodzące. Są wygodne w podróży i pracy. W przypadku światłowstrętu, który często towarzyszy bólowi głowy, ulgę mogą przynieść maski chłodzące na oczy i czoło.

W przypadku rozpoznanej migreny lub jej podejrzenia (np. ze względu na obciążenie rodzinne) warto prowadzić dzienniczek. Zapisuj w nim dni, w których wystąpił ból głowy, oceniaj jego nasilenie w czterostopniowej skali natężenia bólu (0 – bez bólu, 1 – ból łagodny, 2 – ból umiarkowany, 3 – ból silny). Notuj też nazwę i dawkę leku, który pomógł pozbyć się dolegliwości oraz spróbuj zidentyfikować czynniki wyzwalające atak migreny (np. stres, wysiłek fizyczny, brak snu, przyjmowanie określonych pokarmów, gwałtowne zmiany pogody). To pozwoli na śledzenie przebiegu choroby, zauważenie ewentualnych zmian we wzorcach napadów i monitorowanie skuteczności leczenia [4].

(1) Po przyjęciu tego produktu leczniczego na pusty żołądek obecność paracetamolu i ibuprofenu w osoczu wykrywa się po 5 minutach.

(2) W pooperacyjnym bólu zęba.

Excedrin MigraStop 250 mg + 250 mg + 65 mg, tabletki powlekane. Jedna tabletka powlekana zawiera 250 mg kwasu acetylosalicylowego, 250 mg paracetamolu oraz 65 mg kofeiny. Wskazania do stosowania: Excedrin jest wskazany do stosowania u dorosłych w doraźnym leczeniu bólu głowy oraz napadów migreny z aurą lub bez aury. Podmiot odpowiedzialny: Haleon Poland Sp. z o. o., 29.09.2023. PM-PL-XCDRN-24-00026

Excedrin Duo 500 mg + 200 mg, tabletki powlekane. Każda tabletka powlekana zawiera 500 mg paracetamolu i 200 mg ibuprofenu. Wskazania do stosowania: Do krótkotrwałego, objawowego leczenia bólu o nasileniu łagodnym do umiarkowanego, związanego z migreną, bólami głowy, bólami pleców, bólami miesiączkowymi, bólem zęba, bólami reumatycznymi i bólami mięśni, bólem w zapaleniu stawów o nasileniu innym niż ciężkie, objawami przeziębienia i grypy, bólem gardła i gorączką. Produkt leczniczy jest szczególnie odpowiedni do łagodzenia bólu wymagającego silniejszego działania przeciwbólowego niż działanie ibuprofenu lub paracetamolu w monoterapii. Ten produkt leczniczy jest przeznaczony dla osób dorosłych, powyżej 18 roku życia. Podmiot odpowiedzialny: Haleon Poland Sp. z o.o. 28.11.2024

Bibliografia:

[1] A. Stępień, W. Kozubski, J. Rożniecki, I. Domitrz, Rozpoznawanie i leczenie migreny 2024 – aktualizacja rekomendacji – opracowanie Grupy Ekspertów Sekcji Bólu Głowy Polskiego Towarzystwa Neurologicznego i Polskiego Towarzystwa Badania Bólu, "Ból" 2024, t. 25, nr 1, s. 9-33.

[2] A. Stępień, Migrena [dostęp on-line: https://podyplomie.pl/uploads/ksiazki/KS_Neurologia-T3-Migrena.pdf, 10.05.2025 r.]

[3] J. Tambor, I. Tambor, A. Woldan-Tambor, A. Wiktorowska-Owczarek, Farmakoterapia ostrych napadów migreny – teraźniejszość i przyszłość, "Farmacja Polska" 2024, 80(4), s. 255–266.

[4] A. Stępień, W. Kozubski, J. Rożniecki, I. Domitrz, Rozpoznawanie i leczenie migreny 2024 – aktualizacja rekomendacji – opracowanie Grupy Ekspertów Sekcji Bólu Głowy Polskiego Towarzystwa Neurologicznego i Polskiego Towarzystwa Badania Bólu, "Ból" 2024, t. 25, nr 1, s. 9-33.

[5] M.M. Wysocka-Bąkowska, Nudności i wymioty wyzwaniem w terapii migreny. Leczenie doraźne migreny, "Neurologia Praktyczna" 2015, 2, s. 47-56 [dostęp on-line: https://neurologia-praktyczna.pl/a3544/Migrena-----nudnosci-i-wymioty--jak-im-przeciwdzialac--jak-leczyc-.html, 12.05.2025 r.].

PM-PL-XCDRN-25-00051